Lijkenhuisje bij de kerk
In het register huisnummering 1910 – 1940 van Sondel staat dat het lijkenhuis naast de kerk van Sondel een eigen nummer heeft. Waarom heeft zo’n klein huisje dat tussen de bomen en berkenhaag staat een huisnummer en wanneer is het gebouwd?
Begraafplaatsen en kerkhoven moesten volgens de wet van 1872 verplicht een “baarhuis” of “lijkenhuis” plaatsen waar een overledene in werd opgebaard. Met name in de 19de eeuw tijdens de grote epidemieën van cholera en later de Spaanse griep werden dan de besmettelijke lijken in het lijkenhuis geplaatst, alsmede het gevaar dan als schijndode begraven te worden.
Voor zover we kunnen nagaan van de overlevering, heeft er één drenkeling in opgebaard gelegen en is nadien als onbekend persoon begraven op het kerkhof van Sondel. De persoon die verdronken is, is gevonden ter hoogte van blikken-hok aan het IJsselmeer dat stond op de zeedijk tussen de Halve maan en Harmen Bangma.
Oude begrafenis boeken van voor 1870 zijn niet meer aanwezig, dus gissen wanneer het huisje is gebouwd, mocht het hierin eventueel zijn opgetekend. Wellicht is het huisje rond 1869 gebouwd, bij de nieuwbouw van de kerk. Het houten lijkenhuis waar de lijkbaar ook in stond opgesteld, had een zadeldak en in de voorgevel zat een rond rooster voor de door-luchting.
De tand des tijds knaagt ook aan dit houten huisje en dus werd het vernieuwd rondom 1957. Toen is het opgetrokken van steen op dezelfde fundamenten zodat de baar er weer overdwars in kon staan. Zo rond 2002 werd het looppad rondom de kerk opgeknapt en heeft het huisje bij deze werkzaamheden schade opgelopen, ook het voegwerk was niet meer oke. Dus na beraad van de kerkrentmeesters, maar gehele nieuwbouw.
Daar aannemersbedrijf vd Veer in Oudemirdum een urnenmuur bij De Fontein te Oudemirdum heeft gebouwd, kreeg aannemer Beuckens de gunning om het huisje opnieuw op te bouwen. Tijdens de nieuwbouw werd geconstateerd dat er te smal werd opgebouwd om de lijkbaar er in de breedte in te plaatsen, zoals voorheen. Na beraad werd het hokje een metertje dieper gebouwd zodat de achtermuur op de/net over de scheiding staat van de buurman. De baar kan nu in het verlengde staan. Na verloop der jaren doet het lijkenhuisje alleen nog dienst voor de lijkbaar en zink toestel en attributen om het kerkhof netjes te houden.
Ook bij het Joodse kerkhof op Tacozijl stond een houten lijkenhuis, aldus de huisnummeringen in vroeger dagen. In 1948 verwoord een schrijver dat het toegangshek met ijzerdraad was afgesloten, het baarhokje op instorten staat en de brandnetels bijna tot manshoogte groeien. Simon Jacobs was de laatste die hier in 1939 werd begraven.