Lokaal van Sondel
Het in 1951 geplaatste gebouw is nu 60 jaar oud. Door de jaren heen is er aan de achterkant en de voorkant een stukje bijgebouwd. Binnen is er ook verbouwd. Door de behoefte van verenigingen van de kerk is lokaal gebouwd.
Door de jaren heen werd het steeds meer als dorpshuis gezien en is het lokaal altijd goed bezet van velerlei activiteiten. Maar er wordt druk gebouwd aan een nieuw dorpshuis en gaat het aloude lokaaltje weer naar de tijd waar het voor bedoeld was.
Vanaf 1850 had elk dorp een groot gebouw waar de openbare Staatsschool in was gesitueerd. In de twintiger jaren daalde het kinderaantal aanzienlijk. In Sondel werd in 1921 een nieuwe christelijke school geopend en in Balk een nieuwe Roomse school, waar de kinderen naar toe werden gebracht.
De deuren van de openbare school werden in 1926 gesloten. In 1939 kwam de smederij van Homme Riemersma hierin.
Het bestuur van de kerk heeft in die tijd een poging ondernomen om de staatsschool te kopen van de gemeente en dit dan te gebruiken voor het verenigingsleven van de kerk die steeds groter werd.

De koop ging niet door wegens de hoge aanschafkosten en onderhoud. De bijeenkomsten hield men in de kerk op de kreake, alwaar ook een zaaltje was, in die tijd groter dan nu.
In Sloten is de Gereformeerde Kleine kerk gebouwd en de twee jaar oude houten noodkerk deed hierna geen dienst meer. De Hervormende kerk van Sondel kon met steun en beslissingen van Nijemirdum en Oudemirdum dit houten noodgebouw van Sloten kopen.
Een stukje grond achter de oude Staatsschool kon van de gemeente in erfpacht verkregen worden voor vijftig jaar en hierna weer voor vijftig jaar, enz.
De houten noodkerk werd door leden van de Hervormde kerk afgebroken en in Sondel weer opgebouwd.
Het lokaal was als volgt verdeeld. Er waren twee vergaderruimtes en een podium, deze laatste als het druk was met het verenigingswerk ook kon zitten. Op het podium stond in de wintermaanden een houtkachel te branden en voor overige beide vertrekken was er een kolen kachel die de hele winter doorbrandde. Achter het lokaal werd het ‘hύske’ gebouwd.
De mannenvereniging had in het lokaal om de veertien dagen vergadering en de overige verenigingen elke week. Dat waren de vrouwenver., fammenver., feintenver., knapenver. en de famkesvereniging. In het lokaal had men ook een bibliotheek gemaakt, alwaar men kerkelijke boeken kon brengen en lenen. Deze bibliotheek was zaterdagavond van 7 to 9 uur open.
Het tussenschot van de beide zalen is vrij vlot na de bouw verdwenen daar de fammen en feintenvereninging samen verder gingen.
De Leeuwarder Courant schrijft op 18 sept. 1953 het volgende; De Ned. Herv. vrouwenvereniging van Sondel heeft in- en ten bate van ’t lokaal een bazar georganiseerd, die bijzonder geslaagd is. De vele bezoekers toonden grote kooplust.

Rond 1957 is achteraan een stuk bijgebouwd. Dit was een keukentje en berging, op dezelfde hoogte als het podium. Begin 1970 is het gehele gebouwd geïsoleerd.
Even heeft er achter bij het keukentje een wc geweest die men buitenom kon bereiken. In 1976 is aan de voorkant een stuk bijgebouwd.
Dit was de hal, berging, dames en heren wc en een berging waar de cv-kachel ook in hing. Omstreeks deze tijd is het gas in Sondel aangelegd.
1970-71 is Café Tuininga gesloten. De vergaderingen die daar werden gehouden zijn overgeheveld naar het Lokaal. Eén avond in week werd hiervoor vrij gemaakt. Jaarfeest in het lokaal. ± 1963
De jaarfeesten werden in het Lokaal gehouden. Voor de inwendige mens van al deze activiteiten werd dit verzorgd door Nieske Aukema en later door Riemke Deinum. Na 1995 moest een ieder zich zelf behelpen met de inwendige mens.
Vanaf okt. 1987 had de peuterspeelzaal ‘Hummelterp’ ook een morgen in de week het Lokaal gehuurd. Hier kwamen heel veel peuters op af. Meer peuters, meer speelgoed en alles moest weer worden opgeruimd in de berging. Die werd al snel te klein. Mede hierdoor is de keuken en berging verbouwd/verlaagd, zo rond 1998, naar de begane grond en zo kwam er meer ruimte vrij en hoefde men niet altijd trapje op en trapje af.
De peuters zijn in 2009 verhuisd naar de basisschool ‘op ‘e Terp’ . Als straks het nieuwe dorpshuis met al zijn faciliteiten van deze tijd klaar is, dan blijven alleen de kerkelijke verenigingen gebruik maken van het Lokaal. Wellicht zullen deze door voort-scheidend inzicht later ook gebruik maken van het nieuwe dorpshuis.
Altijd was het knus en gezellig in het Lokaal, als de muren eens konden praten dan………