Kerktoren met ‘koninklijk’hout
HARLINGEN – Gisterochtend werden de eerste planken voor de nieuwe kerktoren in Sondel gezaagd. Na bijna zestig jaar herstelt het dorp de toren in oude glorie.
Sondel gebruikt geen standaard planken voor de toren. Houtcompagnie Almenum zaagt stammen van het landgoed Vallø, in het oosten van Denemarken. Vallø was vroeger een onderkomen voor notabelen en tegenwoordig verblijft koningin Margaretha II van Denemarken er regelmatig.
Dat geeft de boomstammen en koninklijke touch. ,, Dizze kwaliteit kinst net yn Nederlân krije”, verklaart directeur Nick Faber (45) van Houtcompagnie Almenum.
Achter op het terrein ligt een blauw gemankeerde stam van zo’n twee onderarmlengten dik. ,, En wol 12,5 meter lang en 250 jier âld”, verteld Faber trots.
Willem Dijkstra (38) is gespecialiseerd in restauratie van kerken en molens en bewerkt de planken na het zagen in Sloten. ,, Wat it foar my
mooi makket, is dat ik mei san royal stikje hout wurkje mei”, verteld hij als hij naar een van de stammen wijst. ,,Hjir meitsje wy de makeler ek út, de peal dy ’t yn ‘e midden fan de toer komt.” Hielke Smink (68) is voorzitter van het Sondeler college van kerkrentmeesters. ,, De âlde toer is neat mear wurdich en de hoanne is der al jierren ôf.”
Nu wordt de toren twee meter hoger, zoal hij vroeger was. Bij oude schippers was bekend dat hij vanaf Urk was en als oriëntatiepunt werd gebruikt. Maar rond 1956 was het hout zo verrot dat de dorpelingen besloten de ‘nek’ van de toren in te korten. Het klokgeluid gaf te veel trillingen en er was geen geld voor nieuw houtwerk. ,, Sondel fynt de toer no ferskriklik.
De ferhâlding mei it skip kloppet net mear en it klokglûd yn it tuorke heart nearne nei”, legt Smink uit. In 2010 kreeg het dorp de mogelijkheid renovatieplannen voor de kerk te maken. ,,No is de tjerke klear, allinnich de toer noch”, verteld Smink. De monumentenstichting , de kerk, de gemeente en het dorp sloegen de handen ineen om de kerk op te knappen.
Stichting behoud Rijksmonumenten van De Friese Meren is de eigenaar van de toren en dorpscoördinator Klaas Knobbe (57) verzorgde het overleg tussen alle partijen.
Als Fabers mannen de planken naar voren schuiven, spat het zaagsel langs de machine. Faber verteld dat het een horizontale blokbandzaag is.
Met een houtwagen laat hij de stammen onder de zaag door glijden. Nu gaat bouwer Dijkstra met het hout aan de slag. ,,Wy probearje it foar de Kryst oan kant te hawwen. Dan kinne de minsken van Sondel mei de krystdagen ûnder in nije toer nei binnen.”
Bron: Leeuwarder Courant
13 sept.2014
Door: Sian Wierdafoto: Hogenoorden/Jacob van Essen