Klaas Schilstra geniet met volle teugen van het leven
Bij het binnen rijden van het erf van Klaas Schilstra vallen direct twee grote stenen op die in de voorgevel van de boerderij staan. Op de stenen staat te lezen dat hier mensen van adel hebben gewoond.
Volgens de overlevering heeft hier in de middeleeuwen een groot kasteel gestaan met wel 16 vensters breed. En achter het kasteel heeft een groot bos gestaan. In vroeger tijden heette dit kasteel ”Beuckenswijk” en zo heet het nu nog.
Tientallen jaren geleden hing deze naam aan een smeedijzeren hek bij de weg. Het hekwerk is verdwenen vanwege de grotere auto’s die goederen brengen en halen. De naam prijkt nu boven de voordeur.
Naast de boerderij lopen een aantal harddravers. Hier tref ik Bouwe Veenstra ( de buurman van Klaas) ook aan. Bouwe heeft een voorliefde voor paarden en helpt Klaas met het verzorgen van de veertig paarden die op dit moment aanwezig zijn.
Even later zit ik bij Klaas Schilstra in keuken alwaar we eerst een bakje koffie drinken. Onderwijl pratende over hoe hij in Sondel belande. Klaas is in Rijs geboren en op z’n negentiende begon hij als chauffeur bij transportbedrijf Klootwijk te Sondel.
Klaas trouwde met Joke, dochter van Geert en Romkje Klootwijk. En ze zijn in Hemelum gaan wonen.
Ze kregen twee kinderen, Hendrik en Geert. Hendrik traint de dravers en is pikeur, Geert zijn hobby is biljarten. Hij speelt mee in het driebanden toernooi en draait mee in de top van Friesland. Het rijden op de vrachtauto heeft Klaas vijf jaar gedaan. Hierna is hij vertegenwoordiger geworden bij Transportbedrijf Klootwijk.
Hij ging dan de boer op om o.a. biks, stro, hooi, bierborstel enz. te verkopen. En deze goederen werden verder dan door transportbedrijf Klootwijk naar de veehouder gebracht.Deze baan als vertegenwoordiger bij het transportbedrijf heeft hij ongeveer vijf jaar gedaan.
Hierna is hij voor zichzelf begonnen. Het zakgoed, dat bestond uit kalverbiks, mineralen, konijnenbiks, kattenbrok en dergelijke werd eerst nog gestald bij Geert Klootwijk. Maar na verloop van tijd moest Klaas hiervoor zelf plaats zoeken. In die tijd is hij met zijn twee zoons naar Sondel verhuist tegenover de basisschool “Op ‘e Terp”. Toen kocht Klaas z’n eerste paarden, maar stalling er voor moest hij nog zoeken. Dit vond hij aan de Delbuursterweg.
Veehouder Harm Thibaudier was gestopt en van de volgende eigenaar kon hij het hok naast de boerderij huren. Vooreerst een mooi plaatsje voor de paarden. Na verloop van een jaar moest Klaas elders onderdak zoeken voor de paarden vanwege de verkoop van de boerderij. In die tijd woonden Rommert en Ymkje Boersma op de Beuckenswijk in Sondel en ze hadden daar twee lange hokken met elk een 10.000 vleeskuikens en een dekstation voor paarden.
Een hele goede hengst van de vereniging die hier stond was ‘Nocturn’.Klaas kwam via zijn vertegenwoordigers baan ook bij Rommert langs en vroeg deze een keer of het mogelijk was om zijn drie paarden hier te stallen. Voor Rommert was dit geen probleem maar dan moest Klaas de paardenstallen hier wel schoon en netjes houden. Na een tijd klikte dit zo goed dat Klaas Rommert vroeg om de eerste koop als ze ter zijnertijd verhuisden. En omdat Rommert ook een dagje ouder werd heeft Klaas na verloop van tijd de hokken met vleeskuikens overgenomen. In 1991 zijn Rommert en Ymkje verhuisd naar Klaas zijn huis tegenover de school in Sondel en is Klaas met de jongens op de Beuckenswijk gaan wonen.
Het oudste vleeskuiken hok is 43 jaar oud en drie jaar geleden is Klaas opgehouden om in dit hok vleeskuikens te mesten. De stook kosten van het oude hok waren dusdanig hoog dat de marges hiervan onder de maat waren. Dus hebben ze het kuikenhok zelf verbouwd tot paardenstal. Hierin staan paardenboxen met eigen paarden en pensionpaarden. Pensionpaarden zijn fokmerries van andere eigenaren die hier staan gestald en die verzorgt worden door Klaas.
Dat de merrie een veulen krijgt, hoort er ook bij. Na een bepaalde periode wordt de merrie weer geïnsemineerd. Dit insemineren wordt gedaan door de veearts, hier op het bedrijf of eventueel bij de veearts op zijn bedrijf. “Al met al zit er aardig wat werk aan vast, maar goed aan die pensionpaarden verdienen we ook wat; zegt Klaas en hij is erg blij met een hulp als Bouwe Veenstra.
Op dit moment heeft Klaas een 40 drafpaarden op zijn paardenhouderijbedrijf Beuckenswijk staan. Om een fokmerrie te worden moet het paard eerst goed gepresteerd hebben op de drafbaan. De pasgeboren veulens van de fokmerries krijgen allemaal een naam met als achternaam “Beuckenswijk”. De veulens blijven op het bedrijf tot ze ongeveer één en een half jaar oud zijn.
Dan worden de jonge paarden klaar gemaakt en worden deze verkocht. Bij deze jonge dravers zitten dan hele goede papieren zowel van de moeders kant als van de vaders kant.
Klaas fokt twee typen paarden, Nederlandse en Duitse dravers. Aan de buitenkant zie je geen verschil, het zit allemaal in de bloedlijnen. Op dit moment zijn de verkopen van de Duitse dravers veel beter. Het is maar net waar de meeste vraag naar is, daar kun je ook het meeste aan verdienen. Maar Klaas probeert de goede eigenschappen van een merrie en die van een hengst samen te voegen zodat er toch dat éne goede veulen van komt.
Maar in de fokkerij is 1 + 1 niet altijd 2. En zo nu en dan houdt Klaas zelf een jonge draver aan en als deze dan twee jaar is begint zoon Hendrik er mee te trainen achter de boerderij op de drafbaan. Soms zijn de jonge dravers van twee jaar nog niet sterk genoeg en wordt er begonnen op drie jarige leeftijd.
Voor Hendrik is het puur hobby, hij is nu pikeur en rijdt alleen de eigen paarden. Zaterdagmorgen wordt er met een paard getraind op de drafbaan in Wolvega en ’s middags gaan vader en zoon naar de wedstrijden die er gereden worden.
Er wordt ook wel gereden op drafbanen in Duindicht en Groningen.
Hier worden dan competities gehouden. De drafpaarden draven dan in verschillende klassen. Naarmate de jaren vorderen en de paarden beter presteren komen ze in een hogere klasse. En hoe hoger de klassen hoe hoger de geldprijzen.
Om in termen van de drafsport de spreken zijn dit dan ‘winsommen’. Hendrik heeft enkele jaren geleden in twee jaar tijd met een paard een slordige € 8000,- bij elkaar gerend. Ook heeft hij een keer een hoofdstel en leidsels gewonnen. Voor dergelijke prijzen moet je wel een heel goed en snel paard hebben. Hendrik op de drafbaan te Wolvega
Als de paarden op de drafbaan tegen elkaar strijden halen ze snelheden van een 50 a 55 km per uur. Al met al moet je dit zien als hobby want een bedrag als € 8000,- hoort wel leuk, maar als je ziet wat je er allemaal voor moet doen en wat het allemaal kost.
Rijk word je er in geen geval van. Het is ook een stukje eer en bekroning op je hobby als je in de prijzen valt.
Agrarische producten
Paardenliefhebberij is wel leuk maar er moet er onderwijl ook nog wat centen worden verdient. Klaas is eigen baas en dat heeft zo z’n voordelen. Gaan en staan waar je zelf wilt, gewoon de vrijheid die je hebt. Hij verkoopt agrarische producten aan veehouders zoals biks, en ruwvoeders. Zijn werkgebied bestrijkt geheel Gaasterland en een stukje daarbuiten. ’s Morgens gaat hij de boer op en neemt de bestellingen op en verder een praatje over de boerderij en zaken daaromheen. Dat een praatje soms verder gaat dan alleen over de boerderij vindt Klaas niet erg. Want als hij iemand kan helpen doet hij dat graag, want in de 20 jaar dat Klaas ‘de boer op’ gaat heeft hij veel kennis opgedaan.
’s Middags breng hij dan de kleine goederen rond die ’s morgens besteld zijn zoals Flevostro om op de ligboxstanden te strooien, zoutblokken met mineralen er in voor de koeien, kalverbiks enz. In de schuur heeft Klaas ook nog vele soorten voeders staan voor o.a. de kleine huisdieren. Door de inwoners van Sondel worden deze voeders zelf afgehaald. Het krachtvoer voor de koeien dat de veehouders bij Klaas bestellen wordt door transportbedrijf Bok uit Sneek verreden. De laatste jaren is de theoretische kant van de agrarische producten veel drukker geworden.
Alle fourage bedrijven moeten voldoen aan de GMP-normen. Dus Klaas ook. Dit houdt in dat er om het jaar iemand langs komt het gecertifiëerde bedrijf te controleren als die zich houdt aan de GMP-normen (Good Manufacturing/Managing Practices). Er moet kwaliteit worden geleverd.
Voedselveiligheid en traceerbaarheid zijn hier centrale gegevens.
Wordt niet voldaan aan de normen dan mag er geen krachtvoer meer worden geleverd aan de veehouders. Dan is er vanaf 1988 de Minas. Het voer dat aan de veehouders wordt verkocht bevat een hoeveelheid stikstof en fosfaat. Deze minas gegevens moeten bij gehouden worden en in de computer worden ingevoerd en verwerkt en per kwartaal naar de veehouders worden gestuurd.
Al met al extra werk voor Klaas waar hij niet op zit te wachten.
Voor de 10.000 vleeskuikens die Klaas mest geldt eigenlijk een zelfde soort systeem. Dit heet IKB (Intergraal Keten Beheer). Om hier aan te voldoen moet hij hier eerst lid van zijn, anders mogen er geen kuikens geleverd worden. Er moet ook een soort sluis zijn waar men zich moet omkleden en ontsmetten al voor het hok te betreden. Deze regeling voor de pluimveesector vindt Klaas een goede zaak, want hieruit blijkt dat je een goed product aflevert.
Sondeler Bil
Vanaf de eerste Sondeler Bil is Klaas ook op de beurs aanwezig. In het begin met het transportbedrijf van Geert Klootwijk.
Na verloop van tijd stond hij er met zijn eigen bedrijf. Deze middenstandsdagen vindt hij erg gezellig en hij spreekt vele klanten en dorpsgenoten en ver daarbuiten. Wel is het heel wat werk om de stand een beetje leuk en aantrekkelijk er uit te laten zien. Hendrik heeft ook wel enige kijk op de opbouw van de stand en helpt dus bij het inrichten.
Dat Klaas iets aan de middenstandsbeurs verdient m.b.t. tot de klanten komt niet direct tot uiting maar daar maakt hij zich niet zo druk over. Hij vindt het normaal dat je als Sondeler op de middenstandsbeurs staat. Op de boerderij “Beuckenswijk” te Sondel heerst op z’n tijd ook weer de rust. Klaas heeft hier een fijn bedrijf opgebouwd met een liefhebberij voor paarden. Hier in Sondel heeft Klaas het best naar z’n zin en geniet met volle teugen van het leven.