Sondelerdyk 7

Vanaf 1400 was Tacozijl één van de belangrijkste handelsroutes en uitgegroeid tot een buurtschap. Op oude kaarten van 1832 staan het sluiswachtershuisje en de herberg met boerderij en de boerderij van Heidi, bekend als C474 er. Eertijds in 1832 eigen aan landbouwer Jan Obbes de Jong. Het perceel achter de ligbox van Heidi werd de Obbe Obbes poldergenoemd, 4.30 Ha groot en werd door een watermolen droog gehouden.
De boerderij met 40.03.50 hectare word in 1838 verkocht aan Gerard Regnier Gerlacius van Swinderen, Grietman van Gaasterland. In 1874 is er sprake van bijbouw. 26 aug. 1878 is de boerderij afgebrand en vervolgens een nieuwe boerderij gebouwd. In 1929 wordt het waterschap De Zeven Grietenijen en de Stad Sloten eigenaar. In 1904 is er sprake van bijbouw, kadastraal wordt het dan C.1552.

1800 – 1838

Obbe Obbes de Jong geb. 1756, veehouder – rentenier en dijkgedeputeerde te Tacozijl,getrouwd op 9 april 1780 te Oosterzee
met Gerbrig Jans Kok geb. 1755 te Indijk. Ze krijgen 6 kinderen. Hun zoon Jan Obbes de Jong geb. 14 maart 1798 te Tacozijl, getrouwd op 23 sept. 1821 te Balk met Sipkjen Foekes vd Werf (1801-1890) is nu de veehouder.
Gerbrig Jans Kok overlijdt 18 sept 1825 te Tacozijl op 70-jarige leeftijd.
Obbe Obbes de Jong overlijdt op 8 januari 1829 te Echten op 72-jarige leeftijd bij zijn dochter Ymkje.
kinderen van Jan en Sipkjen;
Obbe Obbes Jans de Jong, geboren 25 november 1823 te Tacozijl
Jan de Jong, geboren 22 juli 1825 te Tacozijl
Gerbrig de Jong, geboren 28 december 1827 te Tacozijl
Ymkje de Jong, geboren 3 februari 1830 te Tacozijl
Rinke de Jong, geboren 22 januari 1833 te Tacozijl
Eelke de Jong, geboren 23 juli 1835 te Tacozijl.
Sipke de Jong, geboren 14 januari 1938 te Tacozijl
Na maart 1838 gaan Jan Obbes en Sipkje Foekes naar Tjerkgaast.

Tussen 1838 en 1843 is het even duister, waarschijnlijk komen Anne Eelkes de Jong en zijn vrouw Geertje Oeges Kok op de boerderij met de kinderen en huren zij deze van Van Swinderen. Voorjaar 1841 vertrekt de familie de Jong naar Molkwerum.

1840 – 1859: Huis. 40

Jelle Jans Bosma geb. 1807 te Langweer komt ná februari 1843 als veehouder van Nijega. Zv. Jan Douwes en Stijntje Jelles
getrouwd op 20 april 1834 te Balk met;
Fouk Bokkes de Vries geb. 2 aug. 1803 te Sondel dv. Bokke Gerlofs de Vries en Syts Stoffels op de Hoek.
kinderen;
Bokke Jelles Bosma geb. 27 maart 1835 te Nijega HON.
Jan Jelles Bosma geb. 11 mei 1837 te Nijega HON.
Sietze Jelles Bosma geb. 1 mei 1840 te Nijega HON.
Hains Jelles Bosma geb. 26 febr. 1843 te Nijega HON.
Stijntje Jelles Bosma geb. 26 maart 1846 geboren te Tacozijl.
boerenknechten en dienstmeiden;
Okke Kraayer geb. 7 okt. 1818 te Sloten. Overlijdt op 10 juli 1852.
Jeltje Wignand geb. 1826 te Balk.
Jan Wignand geb. 1824 te Balk.
Jelle Hofman geb. 6 juli 1832 te Follega. Komt op 12 mei 1853 van Oosterzee en gaat weer op 12 mei 1855 naar Sloten.

1859 – 1879: Huis. 63

boerenknechten en dienstbodes;
Rinkje Beerends Schoon geb. 26 juni 1837 te Heidenschap. Komt op 12 mei 1869 de Lemmer.
Scholtje H. Luinenburg geb. 2 maart 1836 te Wijckel. Komt 13 mei 1871 van Lemmer en gaat 12 mei 1873 naar Eestergea.
Minne Brouwer geb. 7 maart 1847 te Lemmer. Komt 14 dec. 1872 van Lemsterland en gaat 13 mei 1873 naar Eestergea.
Yke Gerrits de Jong geb. 25 mei 1846 te Sondel. Komt 25 nov. 1873 van Woudsend en gaat 30 nov. 1874 naar Heeg.
Hendrik Walinga geb. 19 dec. 1841 te Stavoren. Komt 7 mei 1877 van Koudum.
Klaas Kooistra geb. 18 dec. 1864 te Sloten. Komt 25 juni 1879 van Sloten.

1880 – 1890: C.1233 en 1890 – 1900: Sondel.63

Jelle Jans Bosma geb. 1807 te Langweer, veehouder, zv. Jan Douwes en Stijntje Jelles
getrouwd op 20 april 1834 te Balk met;
Fouk Bokkes de Vries geb. 2 aug. 1803 te Sondel dv. Bokke Gerlofs de Vries en Syts Stoffels op de Hoek.
kinderen;
Jan Jelles Bosma geb. 11 mei 1837 te Nijega HON.
Sietze Jelles Bosma geb. 1 mei 1840 te Nijega HON. Overlijdt op 17 febr. 1883 te Tacozijl op 42-jarige leeftijd.
Stijntje Jelles Bosma geb. 26 maart 1846 geboren te Tacozijl. Overlijdt op 22 sept. 1889 te Sondel op 43-jarige leeftijd.
Jelle Jans Bosma overlijdt op 25 aug. 1884 te Balk op 77-jarige leeftijd.
boerenknechten en dienstbodes;
Wieger Roelevink geb. 22 nov. 1856 te Nijemirdum. Trouwt op 4 nov. 1880 te Balk met Scholtje Luinenburg.
Klaas Alberts Kooistra geb. 18 dec. 1864 te Sloten. Gaat op 22 sept. 1882 naar Sloten.
Scholtje H. Luinenburg geb. 2 maart 1836 te Wijckel. Gaat naar N. 307.
Anne Cnossen geb. 17 febr. 1857 te IJlst. Komt 28 juni 1884 van IJlst en gaat 6 mei 1885 naar Jutrijp.
Jouke de Vries geb. 8 febr. 1863 te Sloten. Komt 28 mei 1885 van Sloten.
Eelkjen vd Kamp geb. 28 okt. 1859 te Hemelum. Komt van Hemelum op 30 sept. 1889.

2 april 1885 is er boelgoed bij Weduwe Fouk Bokkes de Vries op Tacozijl. Ze laat na overlijden van haar man Jelle in 1884 een woning bouwen in Sondel, nu Beuckenswijkstraat 34. De woning is in 1885 gereed en haar zoon Jan gaat mee en ook de dienstmeid Eelkje van der Kamp.

Van E415 te Oudemirdum komt nu veehouder
Hains Jelles Bosma 26 febr. 1843 te Nijega HON, zv. Jelle Jan Bosma en Fouk Bokkes de Vries.
getrouwd op 8 maart 1873 te Balk met;
Piertje Doedes van der Zee geb. 2 aug. 1847 te Oudemirdum dv. Jan Doede’s van der Zee en Symentje Kornelis Bouma.
kinderen;
Jelle Bosma geb. 15 febr. 1874 te Oudemirdum.
Siementje Bosma geb. 23 maart 1875 te Oudemirdum.
Jan Bosma geb. 16 april 1876 te Oudemirdum.
Fouke Bosma geb. 28 mei 1877 te Oudemirdum.
Reintje Bosma geb. 13 okt. 1878 te Oudemirdum.
Sietze Bosma geb. 15 juni 1881 te Oudemirdum.
Fouk Bosma geb. 3 maart 181884 te Oudemirdum.
Grietje Bosma geb. 14 okt. 1885 te Oudemirdum.
Stijntje Bosma geb. 6 aug. 1887 geboren te Tacozijl.
Doetje Bosma 13 juli 1889 te Tacozijl.
Feikjen Jans Weerman geb. 11 aug. 1870 tge Sondel is er als dienstmeid.

12 mei 1890 gaan Hains en Piertje naar de Wyckel-Ywert 9.

Dan komt op 23 mei 1890 van Oudega HON,
Stoffel Gerrits Leffertstra geb. 9 febr. 1846 te Wijckel, veehouder, zv. Gerrit Piers Leffertstra en Hiltje Stoffel Stoffelsma.
Stoffel Gerrits is Wed. van Margje Geerts Wierda geb. te Lemmer. Ze trouwden op 10 mei 1878 te Lemmer. Overl. op 13 mei 1880 te Wijckel, 24 jaar.
Stoffel trouwt nu op 12 okt. 1882 te Balk met Geeske Koopmans, dv. Pieter Koopmans en Hiltje Sijtsma. Pieter en Pier worden geboren.
Geesje overlijdt op 15 nov. 1885 te Oudega op 23-jarige leeftijd.
kinderen;
Gerrit Leffertstra geb. 5 febr. 1879 te Wijckel.
Pieter Leffertstra geb. 21 juli 1883 te Wijckel.
Pier Leffertstra geb. 4 juli 1884 te Wijcel.
boerenknechten zijn er Harmen Schotanus, Pieter Durks de Jong, Durk Boukes, Harmen Schotanus en Gerrit Falkena. En als boerenmeiden, Johanneske Grouwstra, Anneke Keizer, IJbeltje Falkena, Anna Bakker en Trijntje Johannes Stegenga.
12 mei 1893 gaat de familie Stoffel Gerrits Leffertstra naar Lemmer.

12 mei 1893 komen van ’t Meer bij Heerenveen de familie Semplonius;
Rommert Semplonius geb. 31 okt. 1863 te Eesterga veehouder, zv. Folkert Rommerts Semplonius en Joltje Geerts Wierda.
getrouwd op 25 okt. 1889 te Langweer met;
Akke Tiedes de Jong geb. 16 sept. 1863 te Doniaga dv. Tiede Romkes dfe Jong en Afke Beenes Bles.
kinderen;
Joltje Semplonius geb. 16 mei 1890 in ’t Meer.
Folkert Semplonius geb. 31 okt. 1892 in ’t Meer.
Afke Semplonius geb. 28 maart 1894 te Tacozijl.
Jacobje Semplonius geb. 22 aug. 1895 te Tacozijl.
Tiede Semplonius geb. sept. 1896 te Tacozijl. Overleden 2 juni 1897 te Tacozijl.
Tietje Semplonius geb. 5 aug. 1898 te Tacozijl.
boerenknechten en dienstbodes;
Tjitze Kroon geb. 24 juni 1872 te St. Johannesga. Komt 12 mei 1893 van Schoterland en gaat 18 aug. 1894 naar Haarlem.
Froukje Sietsma geb. 21 jan. 1866 te Sondel. Komt op 15 juli 1893 en gaat 10 mei 1894 naar Lemmer. Komt op 15 juli 1893.
Hendrikje de Boer geb. 27 sept. 1876 te Lemsterland. Komt op 15 juli 1893 . Gaat 10 mei 1894 naar Legemeer.
Harmen Akkerman geb. 25 febr. 1873 te Lemsterland . komt 9 juni 1894 . Gaat 12 mei 1897 naar Echten.
Roelof Boersma geb. 7 okt. 1872 te Sondel.
Roelof Jans Wagenaar geb. 17 jan. 1870 te Jubbega. Komt 26 aug. 1895 van Oosterzee en gaat 15 juni 1896 naar Delfstrahuizen.
Karel van der Gaast geb. 14 maart 1882 te Lemsterland. Komt 26 aug. 1895 van Eesterga en gaat 12 mei 1897 naar Lemmer.
Antje Kuipers geb. 22 juli 1879 te Haskerland. Komt op 23 mei 1896 van Haskerland.
Grietje Tromp geb. 5 juli 1880 te Nijega. Komt 11 mei 1897 van Langweer en gaat 22 juni 1898 naar Langweer.
Gerritje Luik geb. 2 sept. 1882 te Echten. Komt 14 juni 1897 vanOosterzee en gaat 21 okt. 1897 naar Oosterzee.
Maaike van Hes geb. 5 febr. 1881 te Sloten. Komt 21 dec. 1897 van St. Nicolaasga en gaat 11 juni 1898 naar Goenega
Yke Baukes de Jong geb. 11 sept. 1879 te Doniaga. Komt 12 mei 1898 van Langweer en gaat 12 juni 1900 naar Lemmer.
Trijntje Boelsma geb. 28 okt. 1885 te St. Nicolaasga. Komt op 27 juli 1899 van Langweer.

Foto uit 1914-1915. Op het bordje staat ‘Leve Tacozijl 1914-1915’ .
Bovenste rij 2e van links, mogelijk Folkert R. Semplonius geb. 31-10-1892. 6 soldaten, Kerst Uilkes Bangma arbeider bij Semplonius, Tiede de Jong deze mist een stukje vinger.
2e rij vlnr: Tietje R. Semplonius geb. 5-8-1898 of Afke R. Semplonius geb. 28-3-1894, hiernaast oude man met bolhoed Folkert Rommert Semplonius geb. 10-3-1833, daarnaast man met pijp veehouder op boerderij Rommert F. Semplonius geb. 11 okt 1863 -1933, dan zijn vrouw Akke Tiedes de Jong geb. 16-9-1863, hiernaast mogelijk Jacobje R. Semplonius geb. 22-8-1895,
laatste vrouw in de rij is Joltje R. Semplonius geb. 16-5-1890.
Met dank voor de namen van kleindochter Jantje Koopman en foto van Rommert van der Veen.

1900 – 1920: Sondel 4

Rommert Semplonius geb. 31 okt. 1863 te Eesterga veehouder, zv. Folkert Rommerts Semplonius en Joltje Geerts Wierda.
getrouwd op 25 okt. 1889 te Langweer met;
Akke Tiedes de Jong geb. 16 sept. 1863 te Doniaga dv. Tiede Romkes dfe Jong en Afke Beenes Bles.
kinderen;
Joltje Semplonius geb. 16 mei 1890 in ’t Meer. Gaat op 30 maart 1911 naar Lemmer. Komt op 22 april 1920 terug.
Folkert Semplonius geb. 31 okt. 1892 in ’t Meer. Gaat op 3 juli 1915 naar Lemmer en trouwt Wiep Roelevink.
Afke Semplonius geb. 28 maart 1894 te Tacozijl. Gaat 11 mei 1918 naar Oosterzee. Trouwt 1918 met Willem J. Eppinga
Jacobje Semplonius geb. 22 aug. 1895 te Tacozijl.
Tietje Semplonius geb. 5 aug. 1898 te Tacozijl. Gaat op 11 mei 1918 naar Kimswerd. Trouwt 1918 met Wiebe Postma.
boerenknechten en dienstbodes;
Ieke de Jong geb. 11 sept. 1879 te Doniaga.
Pieter de Jong geb. 23 aug. 1884 te Sondel. Gaat op 12 juni 1902 naar Lemmer
Roelof Boersma geb. 7 okt. 1872 te Sondel.
Trijntje Boelsma geb. 28 okt. 1885 te St. Nicolaasga. Gaat 5 juni 1903 naar Wolsum.
Tiede Klijnsma geb. 16 dec. 1897 te Oosterzee. Komt op 11 dec. 1900 van Lemsterland.
Willem Hendrik Stegenga geb. 1 mei 1881 te Wijckel. komt op 30 mei 1902.
Herre Stegenga geb. 1 mei 1881 te Wijckel. Komt op 30 mei 1902 van Woudsend.
Grietje Akkerman geb. 16 dec. 1879 te Lemsterland.

Akke Tiedes de Jong overlijdt op 19 jna. 1920 op 56-jarige leeftijd in het St. Bonifatius hospitaal te Leeuwarden.
Vervolgens is er op 31 dec. 1920 boedelbeschrijving mbt het overlijden.
Levende have; 27 melkkoeien geschat op 8100,- gulden, 7 twenterieren en 8 rieren, 2 stieren,13 hokkelingen, 16 zuipkalveren, 5 nuchtere kalveren, 10 schapen met lammeren, 6 biggen, 10 kippen, 3 paarden en een veulen en verdere goederen.

Zo heeft Tacozijl rondom 1920 er uit gezien. De boerderij van Rommert Semplonius. Op de achtergrond de herberg/boerderij waar eertijds het Dijkbestuur van de Zeven Grietenijen en de Stad Sloten zitting hield om de boerderijen met landerijen te verhuren, alsmede de stukken water voor de visserij.
De herberg/boerderij is in 1935 in vlammen opgegaan en niet weer opgebouwd.

1920 – 1930: Sondel 11

Rommert Semplonius geb. 31 okt. 1863 te Eesterga veehouder, Wed. trouwt op 14 aug. 1924 te Balk met;
Fokeltje Kampen geb. 27 sept. 1871 te Mirns en Bakhuizen dv. Jouke Johannes Kampen en Antje Jans Bouwstra.
kinderen;
Joltje Semplonius geb. 16 mei 1890 te ’t Meer. Trouwt op 4 mei 1922 met Titte Boersma en gaan naar Westermeer te wonen en vervolgens op de Beuckenswijk.
Jacobje Semplonius geb. 22 aug. 1895 te Sondel. Gaat 15 sept. 1924 naar Joure.

Boerenknechten en dienstbodes; het is een komen en gaan.

Trinus Haitjema geb. 1904 te Sondel.
Lute van der Bijl geb. 1902 te Follega.
Geert Kok geb. 1894 te Sondel.
Hinke Haringsma geb. 1899 te Heeg.
Jan Ferdinands geb. 1898 te Wijckel.
Jan Schotanus geb. 1898 te Nijemirdum.
Willemke Haringsma geb. 1896 te Nijemirdum.
Pieter Spoelstra geb. 1901 te Wijckel.
Antje van der Hei geb. 1907 te Leeuwarden.
Willem Spoelstra geb. 1906 te Wijckel.
Rudolf Ottema geb. 1901 te Sondel.
Kornelis van Houten geb. 1910 te Wijckel.
Fetje Stegenga geb. 1903 te Nijemirdum.
Wabe Stegenga geb. 1912 te Nijemirdum.
Dirkje Hoekstra geb. 1906 te Sondel.
Wiebe Cnossen geb. 1911 te Hommerts.
Wouter Kraak geb. 1902 te Sloten.
Murkje Schram geb. 1904 te Wijckel.
Wabe de Vries geb. 1910 te Sondel.
Gerrit Jongsma geb. 1913 te Ruigahuizen.
Sietse Betsema geb. 1906 te Wijckel.
Aant Betsema geb. 1910 te Sondel.
Gerrit Betsema geb. 1915 te Nijemirdum.

Er word knap vooruit geboerd, op 9 april 1929 is er boelgoed, de levende have bestaat dan uit 50 melkkoeien en navenant jongvee en 5 paarden. Boerenreeuw en gereedschap als: glaswagen, tilbury, 5 hooiwagens, 3 hooisleepen, boterkneder, vleesvat, griepen enz, enz.
Rommert en Fokeltje gaan rentenieren en verhuizen dan naar het Heerenhoog te Wijckel.

1920 – 1966: Sondel 17 en vervolgens Sondelerdyk 7

12 mei 1920 komt van de naast gelegen herberg-boerderij (drankvergunning is in 1905 ingetrokken) die in de dijk staat schuin naast de boerderij van Heidi. Deze boerderij bewoond door veehouder Jan Hartstra is in mei 1935 door een schoorsteen brand in vlammen opgegaan en vervolgens afgebroken.
Titte van der Goot geb. 12 febr. 1886 te Oudemirdum, veehouder, zv. Berend vander Goot en Marijke op de Hoek.
getrouwd op 27 april 1911 te Balk met;
Stijntje Falkena geb. 11 jan. 1888 te Sondel dv. Feike Falkena en Wiepk Tittes Beuckens.
kinderen;
Marijke van der Goot geb. 18 juni 1916 te Sondel.
Feike van der Goot geb. 20 april 1920 te Sondel.
Wiepkje van der Goot geb. 4 mei 1923 te Sondel.
boerenarbeiders en dienstbodes;
Bauke Brouwer geb.11 febr. 1909 te Nijemirdum. Gaat 12 mei 1938 naar Nijemirdum = Beuckenswijkstraat 17.
Gettje Sinnema geb. 11 april 1910 te Oudemirdum. Vertrekt op 12 mei 1933 naar het sluiswachtershuisje= nu Sondelerdyk 9.
Jacob Vledder geb. 7 okt. 1916 te Scherpenzeel. Komt op 21 mei 1938 van Scherpenzeel en gaat 17 juni 1938 naar Lemmer.
Roelof Duijster geb. 19 juni 1917 te Ruigahuizen. Komt op 1 okt. 1938 R.68en gaat weer op 12 mei 1939 naar R.68= nu Delbuursterweg 9.
Benjamin Stegenga geb. 22 mei 1915 te Wijckel. Komt op 19 mei 1939 van Lemmer.
Stoffel op de Hoek geb. 12 mei 1917 te Nijemirdum. Trouwt 7 mei 1942 met Marijke vd Goot geb. 1916 te Sondel.
Klaas Muizelaar, Froukje Pelsma, Meine Hospes,
Durk Mous geb. 23 maart 1917 te Ruigahuizen. Rondom 1940-45 werkzaam bij Titte vd Goot.
Zoon Feike van der Goot (1920-2008) de opvolger van zijn vader Titte en hij trouwt Antje Balstra op 16 mei 1946. Kinderen worden geboren.
Titte en Stijntje gaan vervolgens aan de Jac. Boomsmastraat 30 wonen. Stijntje overlijdt 1947 aldaar en Titte in 1953.
Als Feike stopt met de veehouderij is hij 45 jaar en gaat werken bij de Grondmij en later de ruilverkaveling en Waterschap. Ze vertrekken voorjaar 1966 naar een tijdelijke woning te Wijckel en laten in Balk een woning zetten.

Van de Jac. Boomsmastraat 41 komt nu veehouder Petrus van der Werf geb. 1932 met zijn vrouw Ida Postma. Ook zij huren de boerderij van De Zeven Grietenijen en der Stad Sloten, maar later gekocht. Bij het bedrijf is een 40 a 50 Ha. Een 40 melkkoeien worden gemolken, 20 in het groot búthús en een dubbele rij van 10 in het lyts búthús. Later de schuurreed en hok ook vol melkvee en voor 1977 is de ligbox gebouwd. De melkkoeien zijn uitgebreid naar 120. Age Schilstra (1941-2023) en Johannes Zandstra zijn er arbeider.

Petrus en Ida stoppen in 1990 met het bedrijf en verhuizen naar Oudemirdum. Dan komt Petrus van der Werf zijn oomzegger Durk met Heidi en runnen er een schapenboerderij met 800 ooien.
‘Skiepebuorkerij Teakesyl’

F.S – Riedo.nl, Nov. 2023