Als Sinterklaas sterft, is Gradus werkloos
Televisiekast als konijnenhok
GERARDUS Samplonius (hij noemt zich zelf lytse Gradus) is over niet al te lange tijd 45 jaar getrouwd. ,,En hwa wit krije wy dan in lytsen ien”, zegt hij. Hoewel zulks niet voor de hand ligt, heeft Gradus een verklaring voor dat optimisme.
Kijk, zegt hij, de eerste zoon kwam na twee jaar huwelijk, dus mooi op tijd. De tweede werd kort na de tienjarige bruiloft geboren. Toen ze twintig jaar getrouwd waren, had hij de derde verwacht: Dat is niet gebeurd en ook na de dertig en veertig huwelijkse jaren is de hoop niet in vervulling gegaan. Maar lytse Gradus is een optimistisch mens.
En dus….
In afwachting van de eigen gezinsuitbreiding zijn hij en zijn vrouw overigens druk besteld met de zes pake- en beppesizzers en vele loslopende jeugdigen, die te pas en te onpas het ,,spultsje” aan de Delbuursterwei tussen Wikel en Balk frequenteren.
Laatst kwam er een meisje binnenlopen met de vraag of Gradus een bank voor haar poppen wilde maken. Een tuinbank wel te verstaan.
,,Hoefolle moatte der op sitte kinne?” ,,Ik ha sechtjin poppen, Gradus”, zei het meisje.”
Dat is in biwaerskoalle, mar dou krigest in bank. ”En zo is het gegaan.
Gradus Samplonius (68) was vroeger een kleine boer. Toen hij in 1929 trouwde, zag de toekomst er niet rooskleurig uit. Acht cent voor de melk en de buurvrouw zei: ,,It liket net sa bêst foar de lytse boeren.” Een paar jaar later bracht de melk nog 2½ cent op en Gerard Samplonius maakte de zouters klaar voor Fl.16.” En dêr koene wy sels niet ien fan opite.” Mevrouw Samplonius: ,, En dan sizze se nou, dat wy sunich moatte, mar dan siz ik: dat hiene jim earder dwaen moatten. Wy ha ύs hele libben sunich west.” Hij: ,,Mar wy binne nou oan de weelderige kant; wy ha al twa jier in kleurentelevisy.”
Mooi libben
Dat gezeur over vroeger houden ze trouwens niet van. ,, Wy ha nou in moai libben,”zegt Gradus. Sinds hij geen vee meer heeft, knutselt hij. Op hikkepalen naast het voormalige spultsje staat als motto ,,Kalm oan”, maar ondertussen is hij altijd bezig. De schuurtjes en hokken liggen vol afvalhout en daar wordt van alles van gemaakt. De windmolens zijn favoriet en ze zijn zelfs naar Australië geëxporteerd. Verder voerhokjes voor de vogels, vloerbakken, kindermeubelen, konijnehokken uit oude televisiekasten (de oude televisiekasten worden aangevoerd door de jongste zoon, die televisiemonteur is) en verder alles wat de jeugd en wat kennissen en familieleden gemaakt willen hebben.
,,Ik meitsje in soad foar de bern. It is wol sa, as Sinterklaes komt wei to reitsjen, dan wurdt it foar my al minder. Dan kom ik sûnder wurk to sitten.”
Zijn nieuwste werkstuk: een,, windmotor”, die in de tuin lustig staat te draaien. Vroeger waren er zeker dertien van die molens in het veld tussen Wikel en Balk. Ze zijn nu allemaal verdwenen en om de jongste generatie te kunnen tonen hoe zo´n ,, wynmotor” eruit zag, heeft Gradus er maar eentje gemaakt. Het wiel van een historische kinderwagen is erin verwerkt. ,,Dy bernewein, dêr hat ύs âld-buorfrou noch yn lein, dat dan witte jo it wol.”
± 1977 geschreven